Komputer się nie włącza. Co zrobić, kiedy komputer się nie uruchamia?

Najważniejszą zasadą podczas prób zdiagnozowania i usunięcia prawdopodobnych przyczyn usterki jest zachowanie spokoju, gdyż każde nieracjonalne zachowanie może jeszcze pogłębić skutki awarii. W pierwszej kolejności należy rozróżnić przyczynę problemu z uruchomieniem komputera na jeden z dwóch głównych typów.

Pierwszy, to gdy po wciśnięciu włącznika nie ma żadnej reakcji, nie włączają się żadne kontrolki i komputer się nie włącza, natomiast drugi przypadek jest taki, że co prawda komputer się włącza, ale system nie startuje.

Problem z uruchomieniem laptopa

Rozpatrując pierwszy przypadek, należy zacząć od sprawdzenia źródła zasilania komputera. Jeśli korzystamy z laptopa, który może pracować zarówno na baterii, jak i na zasilaniu z gniazda sieciowego, kontrolujemy obie opcje, czyli sprawdzamy zarówno baterię, jak również zasilacz. Jeśli często pracujemy na samej baterii, to istnieje ryzyko, że uległa ona całkowitemu rozładowaniu i nie jest możliwe uruchomienie laptopa bez zasilania z gniazda.

Jeżeli jest taka możliwość, to wyjmujemy na kilkanaście sekund baterię (oczywiście wcześniej odłączając zasilacz z gniazdka), tak żeby upewnić się, że podzespoły laptopa nie są pod napięciem. W dalszej kolejności sprawdzamy stan przewodu zasilającego oraz samego zasilacza i dopiero podłączamy go do gniazdka. Część zasilaczy posiada diodę sygnalizującą podpięcie zasilania, co ułatwia stwierdzenie, że są sprawne. Podobnie jest w przypadku wielu laptopów, które także posiadają diodę sygnalizującą podłączenie zasilacza.

Gdy dioda w zasilaczu świeci, natomiast ta w laptopie nie świeci, to problem mogą stanowić kable zasilające lub gniazdo zasilania w laptopie. Inny przypadek następuje, gdy po wyjęciu baterii i podpięciu zasilania laptop uruchamia się, wtedy wiemy, że to bateria stanowi problem i być może kwalifikuje się już do wymiany.

Pomocne w diagnostyce usterki może być także podłączenie zasilacza od innego laptopa (oczywiście jeśli możemy pożyczyć zasilacz o podobnych parametrach i identycznym gnieździe zasilającym), wtedy możemy łatwo sprawdzić, czy problem leży po stronie zasilania, czy samego laptopa. Niestety w tym ostatnim wypadku pomóc może jedynie serwis, gdyż powodem problemu może być uszkodzenie któregoś z podzespołów zlokalizowanych na płycie głównej.

Uruchomienie komputera stacjonarnego

Podobnie wygląda sytuacja w przypadku klasycznego peceta. Gdy stacjonarny komputer nie uruchamia się, w pierwszej kolejności sprawdzamy stan przewodów zasilających, czy świeci się kontrolka w listwie zasilającej oraz czy nie są uszkodzone przewody zasilające. Warto zwrócić uwagę także na wyłącznik zasilacza z tyłu obudowy.

Jeżeli po tej szybkiej diagnostyce nie zauważamy usterek, próbujemy wtedy uruchomić komputer. Sygnałem działania zasilania są często pracujące wiatraczki wewnątrz obudowy, jeśli one działają, a mimo to nie widzimy obrazu na monitorze, to być może wadliwe jest podłączenie samego monitora lub uszkodzeniu (ewentualnie wypięciu) uległa karta graficzna.

Komputer włącza się, ale system nie startuje

W nieco lepszej sytuacji jesteśmy, gdy komputer się włącza, ale system nie startuje. Sytuacja taka dotyczy w takim samym stopniu zarówno komputera stacjonarnego, jak i laptopa. Podczas uruchomienia komputera następuje najpierw szybkie sprawdzanie poszczególnych podzespołów, a w dalszej kolejności ładowany jest system operacyjny (najczęściej jest to Windows lub Linux).

Gdy komputer nie uruchamia systemu, należy zacząć od sprawdzenia w BIOS-ie lub UEFI, uruchamianym zaraz po starcie poprzez wciśnięcie konkretnego klawisza na klawiaturze (zależnie od wersji może to być F1, F2, Del lub inny, szczegółów należy szukać w instrukcji dołączonej do płyty głównej), czy komputer widzi dysk twardy, z którego mógłby wystartować system operacyjny.

Niekiedy problem może być prozaiczny i wynikać z pozostawienia podłączonego do portu USB pendrive'a lub zewnętrznego dysku twardego, ewentualnie płyty CD/DVD znajdującej się w napędzie, gdyż to na nich komputer może w pierwszej kolejności poszukiwać systemu do uruchomienia, co będzie skutkować błędem. A co, jeśli niczego takiego nie pozostawiliśmy, a mimo to komputer nie widzi dysku? Wskazywało by to na uszkodzenie dysku lub jego podłączenia, niestety w takim wypadku sami niewiele możemy zdziałać i warto wtedy zwrócić się do specjalistów.

Kolejna możliwość jest taka, iż komputer widzi dysk i system zaczyna się uruchamiać, jednak nie jest w stanie włączyć się poprawnie do końca. Może to wynikać z wielu problemów, najczęściej z tego, że uprzednio system nie został prawidłowo zamknięty lub doszło do jego wadliwej aktualizacji. W takim przypadku pomóc może narzędzie Przywracanie systemu i cofnięcie się z ustawieniami systemu do wcześniejszej daty, gdy jego konfiguracja była prawidłowa. Można także próbować uruchomienia systemu w trybie awaryjnym lub naprawy systemu narzędziami dostępnymi z menu wyboru podczas uruchamiania trybu awaryjnego.

Znaczna większość problemów z uruchomieniem komputera ma swoje przyczyny w opisanych przypadkach. Część to przyczyny łatwe do samodzielnej naprawy, jak uszkodzone przewody zasilające, część to przyczyny programowe, których diagnostyka i naprawa jest możliwa przy użyciu narzędzi udostępnianych przez sam system. Niektóre problemy niestety będą wymagały interwencji wyspecjalizowanego serwisu i wymiany podzespołów lub instalacji systemu na nowo. Jednak, tak jak wspomniałem na początku, niezależnie od przyczyny awarii, zawsze należy zachować spokój i podejść metodycznie do znalezienia rozwiązania problemu.