Data modyfikacji: Środa, 14.04.2021

Rozmiary płyt głównych: jaki wybrać?

Kupując nową płytę główną do komputera, poza producentem oraz chipsetem, musimy także wybrać jej odpowiedni typ i wymiary. Determinują one liczbę umieszczonych na niej portów połączeniowych, a także możliwości podłączenia dodatkowych kart rozszerzeniowych. Podpowiadamy, jakie rozmiary płyty wybrać spośród tych dostępnych w sklepach.

Płyty główne różniły się swoimi rozmiarami oraz układem podzespołów praktycznie od samych początków istnienia domowych komputerów. W latach 80. większość czołowych producentów mikrokomputerów, takich jak np. Commodore czy Apple, oferowało urządzenia, które nie były ze sobą w żaden sposób kompatybilne. Zmieniło się to wraz z wybuchem popularności urządzeń firmy IBM.

Opracowała ona szereg innowacyjnych patentów określających formę oraz konstrukcję pecetów. Za sprawą prostoty oraz wygody użytkowania były one ochoczo kopiowane przez innych producentów, stając się de facto rynkowym standardem. To właśnie dzięki współpracy niezliczonych firm, od ponad dwóch dekad większość producentów płyt głównych oferuje je w kilku z góry ustalonych wymiarach. Pozostały one takie same pomimo galopującego postępu technologicznego. Tłumaczmy zatem, jaki rozmiar płyty głównej wybrać.

Na co wpływa rozmiar płyty głównej?

Rozmiar płyty głównej determinuje to, jak wiele portów połączeniowych będzie ona posiadała. Chodzi tu zarówno o sloty na pamięć RAM, wejścia SATA na dyski twarde i SSD, a także liczbę wejść na karty rozszerzeniowe (GPU, wewnętrzne karty dźwiękowe itd.) oraz złącza na karty SSD m.2. Wymiary wpłyną również na liczbę wejść USB i audio z tyłu komputera, a także to, w jakiej obudowie się zmieści. Zaznaczmy jednak, że większość standardowych odbudów komputerowych przyjmie płyty w każdym popularnym rozmiarze.

Standardowe rozmiary płyt głównych

Płyty główne przeznaczone do domowych komputerów PC dostępne są w trzech standardowych rozmiarach, które oznaczone są własnymi i łatwo rozpoznawalnymi skrótami literowymi.

ATX – standardowe płyty główne o rozmiarach 30,5 na 24,4 cm. W tej szerokiej kategorii znajdziemy większość modeli przeznaczonych dla graczy oraz entuzjastów nowych technologii, jak również tańsze urządzenia dla typowo biurowych lub multimedialnych zastosowań. Płyty te wyposażone są w największy zestaw portów połączeniowych (co najmniej kilka wejść USB, jedno lub dwa LAN itd.), a także sloty na cztery lub więcej kości pamięci RAM. Obsłużą one nawet dwa dyski SSD M.2, dwie karty graficzne lub do około pięciu kart rozszerzeniowych PCI Express.

Micro-ATX – płyty główne mniejsze o około 25 procent od wersji ATX, posiadają wymiary 24,4 na 24,4 cm. Płyty przeznaczone są głównie do tańszych lub mniejszych komputerów biurowych i multimedialnych, choć znajdziemy wśród nich również modele gamingowe. Posiadają zazwyczaj dwa sloty na pamięć RAM, cztery lub sześć portów SATA, a także od dwóch do czertach złączy PCI Express służących do podłączenia GPU lub karty rozszerzeniowej.

Mini-ITX – płyty główne o rozmiarach 17 na 17 cm. Modele te służą do budowy niewielkich pecetów zamkniętych w dedykowanych do tego celu obudowach. Aby zaoszczędzić miejsce producenci wyposażają je zazwyczaj tylko w jedno złącze PCI Express oraz dwa sloty na pamięć RAM. Obsługują one zazwyczaj podzespoły o mniejszym zapotrzebowaniu na energię elektryczną, choć kilku producentów posiada w swoim katalogu także ich dedykowane warianty gamingowe.

Warto dodać, że możemy spotkać się również z modelami w standardach Nano-ITX oraz Pico-ITX, które znajdziemy najczęściej tylko w hobbystycznych mikrokomputerach, takich jak Raspberry Pie.