Data publikacji:
Porównanie RAM-u DDR4 vs DDR5. Jak sprawdza się w grach? Jaki do laptopa?
Pamięć RAM jest, tuż za procesorem i kartą graficzną, najważniejszym komponentem komputera PC. Ma ona bardzo duży wpływ na wydajność maszyny w grach oraz w różnego rodzaju aplikacjach użytkowych, zwłaszcza tych pracujących z dużymi plikami, a także z materiałami wideo i grafikami 2D i 3D. Kości RAM montowane w pecetach stacjonarnych i laptopach wykonywane są zgodnie z uniwersalnymi standardami, które po upływie kilku lat są cyklicznie odświeżane, poprawiając wydajność układów. Obecnie znajdujemy się w okresie przejściowym, w którym powoli odchodzimy od RAM-u w technologii DDR4 na rzecz modeli DDR5. Tłumaczmy, jakie są podstawowe różnice pomiędzy oboma rodzajami RAM-u i radzimy, czy warto zainwestować w nowe kości, zwłaszcza wtedy, gdy używamy peceta do zabawy z grami.
Standardy technologiczne pamięci RAM w komputerach PC – co warto wiedzieć?
Wszyscy producenci podzespołów komputerowych wytwarzają je w oparciu o branżowe standardy technologiczne, dzięki którym większość części PC, bez względu na markę, jest ze sobą kompatybilna. Dotyczy to również pamięci RAM montowanych w komputerach stacjonarnych i laptopach. Jak już wspomnieliśmy, co jakiś czas wytyczne jego budowy są odświeżane w odpowiedzi na zmiany i przełomy technologiczne.
Warto podkreślić, że nowe rodzaje RAM-u nigdy nie są kompatybilne z modelami z poprzedniej generacji. Oznacza to, że płyty pracujące głównie z kośćmi DDR4 nie przyjmą nowszych pamięci DDR5. Aby uniknąć pomyłek, mają one nawet fizycznie różniące się złącza, mimo zachowania tych samych wymiarów. Ograniczenia te obowiązują także właścicieli laptopów.
Nowe kości RAM są standardowo wprowadzane na rynek wraz z nowymi typami płyt głównych i procesorów, które potrafią skorzystać z dodatkowej mocy i wydajności układu.
Pamięci DDR4 – podstawowe informacje
Pierwsze kości DD4 pojawiły się na półkach sklepowych jeszcze w 2014 roku, jednak na ich popularyzację musieliśmy czekać kilka lat. Dzięki temu, że są zbudowane zgodnie ze standardem obowiązującym od ponad dekady, w sprzedaży znajdziemy niezwykle bogaty wybór kości większości liczących się producentów, w tym wiele specjalistycznych modeli wyposażonych np. w podświetlenie RGB lub bardzo wydajne radiatory. RAM DDR4 jest kompatybilny nawet ze starszymi płytami głównymi i komputerami oraz kilkoma generacjami procesorów Intela i AMD.
Dobre pamięci DDR4 sprawdzają się wciąż bardzo dobrze w najnowszych grach oraz programach użytkowych, zwłaszcza jeżeli zainwestujemy w komputery z 32 GB RAM-u lub więcej na pokładzie.
Pamięci DDR5 – podstawowe informacje
Kości pamięci RAM wykonane w standardzie DDR5 zadebiutowały oficjalnie w 2020 roku. Ze względu na problemy z dostępnością komponentów wywołane przez pandemię, premiera ta odbyła się jednak głównie na papierze. Od jakiegoś czasu są one już jednak powszechnie dostępne w sklepach, a producenci stopniowo rozszerzają ofertę dostępnych modeli i wersji układów.
Warto podkreślić, że z pamięciami tymi współpracują wyłącznie najnowsze procesory AMD, począwszy od serii Ryzen 6000. W przypadku produktów Intela są to CPU z serii Adler Lake (12 generacja) i Raptor Lake (13 generacja) lub nowsze. Jeżeli nasz pecet lub laptop ma starszy procesor, bez inwestycji w nową płytę główną i procesor lub cały komputer jesteśmy skazani na korzystanie z pamięci DDR4.
Największym atutem kości DDR5 jest ich znacząco zwiększona przepustowość w porównaniu do DDR4, która pozwala przesyłać jednocześnie większe ilości danych, co jest istotne zwłaszcza w przypadku procesorów z najwyższej półki oraz profesjonalnych zastosowań. RAM odznacza się również nawet dwukrotnie szybszym taktowaniem zegara, równocześnie pobierając mniej energii elektrycznej, a napięcie, w jakim pracuje kość, zamyka się w zakresie od 1,1 V do 1,2 V.
Co więcej, dzięki nowej metodzie produkcji układów pamięci jedna kość może mieć nawet do 128 GB pojemności (w przypadku DDR4 limitem są 32 GB). Na razie ma to znaczenie głównie dla właścicieli stacji roboczych i serwerów, ale w przyszłości tak duże układy z pewnością trafią też do laptopów i domowych pecetów.
Kości DDR5 zostały także wyposażone we własny układ regulacji napięcia; w poprzednich generacjach sprzętu znajdował się on w płycie głównej. Zwiększa to stabilność pracy układu, ale wraz z podwyższonym zegarem pracy prowadzi do tego, że generuje on większe ilości ciepła, przez co większość układów wyposażona jest w obudowę pełniącą rolę radiatora.
Na stabilniejszą pracę RAM-u i komputera wpływa też obecność modułu ECC, odpowiadającego za korekcję błędów podczas transferu danych. Wcześniej technologia ta używana była wyłącznie w specjalistycznych kościach instalowanych w serwerach i stacjach roboczych.
Największy wzrost wydajności spowodowany przesiadką na DDR5 odczują przede wszystkim profesjonaliści pracujący z zaawansowanymi programami do obróbki materiałów wideo, a także produkcji i edycji grafik 2D i 3D. Z atutów DDR5 skorzystają też streamerzy pracujący na platformach takich jak Twitch lub YouTube.
W grach nie zauważymy znaczącej różnicy w wydajności wywołanej instalacją kości DDR5. W testach wykonywanych przez różne serwisy branżowe możemy zauważyć, że dzięki nowym pamięciom zyskamy od kilku do kilkunastu dodatkowych klatek obrazu, korzystając przy tym z bardzo mocnego procesora i układu graficznego. Największe różnice widoczne są w tytułach z otwartym światem i różnego rodzaju symulatorach lub grach strategiczno-ekonomicznych, które operują dużymi ilościami danych. W przyszłości deweloperzy z pewnością będą jednak w większym stopniu polegać na potencjale drzemiącym w kościach DDR5, co może przyczynić się do widoczniejszych różnic w wydajności.
DDR4 vs DDR5 – czy warto zainwestować w nowy typ pamięci?
Jeżeli rozważamy zakup lub złożenie nowego komputera, zdecydowanie warto postawić obecnie na kości DDR5 i współpracujące z nimi płyty główne. Choć pamięci DDR4 będą dostępne w sprzedaży jeszcze przez najbliższe lata, wybierając nowe komponenty, które są z nimi kompatybilne, utrudniamy sobie w przyszłości ścieżkę do ulepszenia sprzętu.
Obecnie ceny kości DDR4 i DRR5 o porównywalnej wielkość praktycznie zrównały się ze sobą. W niektórych przypadkach te pierwsze są nawet nieco droższe. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że sytuacja jest zgoła inna w przypadku płyt głównych wspierających nowszy standard. Te nadal, w zależności od chipsetu, mogą być droższe nawet o kilkadziesiąt procent od odpowiedników z gniazdami DDR4.
W przypadku laptopów pamięci DDR5 spotykamy na razie głównie w komputerach ze średniej i wyższej półki cenowej, przeznaczonych do gier oraz bardziej profesjonalnych zastosowań. Jeżeli decydujemy się na sprzęt tej klasy, warto postawić na model wspierający technologię DDR5 nawet wówczas, gdy będziemy musieli nieco dopłacić.
Zdjęcie: Envato Elements
Autor: Michał Kułakowski