Data publikacji:
Najlepsze coolery CPU, czyli chłodzenie dla graczy
Trudno wyobrazić sobie komputer stacjonarny bez przynajmniej jednego lub kilku wentylatorów nieustannie wymieniających powietrze wewnątrz obudowy. Systemy chłodzenia pełnią krytyczną rolę, zapobiegając przegrzewaniu się najważniejszych podzespołów. Szczególną rolę pełnią w przypadku procesorów – bez ich obecności komponent ten ulegnie szybkiemu uszkodzeniu lub całkowitemu zniszczeniu. Przedstawiamy zestawienie polecanych zestawów do chłodzenia CPU.
Czemu chłodzenie procesora jest tak ważne?
Procesory komputerowe montowane w dzisiejszych komputerach stacjonarnych są efektem kilkudziesięciu lat intensywnych wysiłków inżynierów i naukowców. W ich wnętrzu ukryty jest układ półprzewodnikowy składający się z miliardów pojedynczych tranzystorów, których długość nie przekracza kilku nanometrów.
Zaledwie w przeciągu sekundy CPU wykonuje równocześnie miliony operacji, przepuszczając w ułamku sekund setki tysięcy drobnych ładunków elektrycznych poprzez tranzystory. Choć procesor nie zużywa wiele mocy, ze względu na fizyczne wymiary, jest ona skoncentrowana na bardzo niewielkiej przestrzeni, na której energia elektryczna jest częściowo zamieniana na cieplną. Pozostawiony bez chłodzenia układ szybko osiągnie temperaturę ponad 90 stopni Celsjusza lub wyższą, co skutecznie przyczyni się do jego nieodwracalnego uszkodzenia.
Dlatego tak niezwykle ważne jest poprawne zainstalowanie odpowiedniego systemu chłodzenia. Większość procesorów sprzedawana jest w komplecie z prostym coolerem, który przeważnie wystarcza przeciętnemu użytkownikowi. Czasem jednak jest on niewystarczający – dotyczy to zwłaszcza systemów o dużej wydajności, z których korzystają zapaleni gracze albo profesjonaliści i amatorzy sięgający po zaawansowane programy do edycji grafiki 2D i 3D, materiałów wideo lub muzyki.
W takich sytuacjach poszukujemy nowego coolera do CPU. Urządzenia tego typu można podzielić na dwie kategorie, biorąc pod uwagę sposób, w jaki odprowadzają ciepło. Są to zestawy powietrzne lub cieczowe. Te drugie należą do droższych, ale też bardziej wydajnych rozwiązań. Warto też zaznaczyć, że zestawy do chłodzenia przystosowane są do pracy wyłącznie z konkretnymi rodzajami procesorów. Producenci informują nas o tym w specyfikacji technicznej modelu, podając obsługiwany socket, a więc typ gniazda na płycie głównej, w którym zamontowany jest chip. Niewłaściwie dobranego coolera nie da się poprawnie zamontować i należy go wymienić.
Czytaj również: Jaki procesor do laptopa?
Chłodzenie powietrzne
Chłodzenie powietrzne jest najpopularniejszą i najtańszą metodą ochrony procesorów przed przegrzaniem. Jest ono zainstalowane w zdecydowanej większości komputerów stacjonarnych. Bez względu na markę i kompatybilność system składa się z dwóch współpracujących ze sobą komponentów – pasywnego i aktywnego.
Pasywnym elementem systemu chłodzenia jest radiator. Styka się on z obudową procesora. Nie robi tego jednak bezpośrednio, bowiem pomiędzy oboma elementami znajduje się pasta termoprzewodząca, ułatwiająca wymianę ciepła. Pasty kupujemy osobno. Na rynku znajdziemy wiele produktów o różnych właściwościach, czasem są też dołączone do zestawu.
Radiatory wykonuje się najczęściej z jednego kawałka specjalistycznego stopu metalu o zwiększonej przewodności energii cieplnej. Przyjmują one bardzo fantazyjne i skomplikowane kształty, aby zmaksymalizować swoją powierzchnię, co przyśpiesza proces wypromieniowywania zmagazynowanego przez nie ciepła.
Aktywnym elementem zestawu jest wentylator, którego zadaniem jest wymiana gorącego powietrza na chłodniejsze, co pozwala stale obniżać temperaturę radiatora. Czasami coolery powietrzne wyposażone są w dwa radiatory i wentylatory, komponenty mogą być też ustawione w bardzo różnej konfiguracji – wiele zależy tutaj od producenta.
Rozmiary coolerów powietrznych są ograniczone objętością obudowy komputera i konstrukcją płyt głównych. Dlatego też projektanci urządzeń konkurują ze sobą, stosując coraz bardziej egzotyczne stopy metali oraz udoskonalając konstrukcję wentylatorów. To poprawia ich niezawodność, szybkość oraz obniża poziom generowanego hałasu.
Najlepsze chłodzenie powietrzne do procesora – polecane produkty
Deepcool AS500 Plus
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1200, 1150, 1151, 1155, 2011, 2066; AMD AM4, AM3 i AM2, FM2, FM1.
Noctua NH-D15
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1150, 1151, 1155, 1156, 2011x; AMD AM2, AM3, FM1, FM2.
Deepcool AK620
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1150, 1151, 1155, 2011; AMD AM4.
Noctua NH-P1
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1200, 115x, 2011/2066; AMD AM2, AM3 i AM4.
Be Quiet! Dark Rock Pro 4
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1150, 1151, 1155, 1156, 2011, 2011x; AMD AM4, AM3, AM2, FM2, FM1.
Chłodzenie cieczowe
Chłodzenie cieczowe wybierają bardziej wymagający właściciele stacjonarnych pecetów. Zazwyczaj są to entuzjaści lub gracze, którzy zakupili wysokiej klasy komponenty. Są one bowiem bezapelacyjnie bardziej skuteczne w usuwania ciepła, co jednak znajduje odzwierciedlenie w ich wyższej cenie.
Podstawą systemów cieczowych są bloki wodne, a więc specjalne radiatory przymocowywane do procesora z udziałem past termicznych. Odbierają one ciepło z układu, ale zamiast przekierowywać je do wypromieniowania na zewnątrz, jest ono przechwytywane przez specjalną ciecz nieustannie przepływającą przez element. Płyn jest transportowany rurkami do panelu chłodniczego składającego się z płaskiego radiatora, do którego przymocowany jest wentylator lub wentylatory. Chłodnicę montuje się bezpośrednio na ścianie obudowy, co pozwala szybko pozbyć się zgromadzonego w niej ciepła. Płyn jest cyrkulowany za pomocą pompki w układzie zamkniętym.
Niegdyś systemy cieczowego chłodzenia przygotowywano samodzielnie. Dziś znacznie popularniejszym rozwiązaniem są gotowe rozwiązania, którymi są coolery AIO (all in one). Użytkownik montuje je w kilka minut po wyjęciu z pudełka, przymocowując radiator do procesora, a następnie przykręcając dołączoną do niego chłodnice. Producenci oferują modele przeznaczone zarówno do małych, jak i dużych obudów – wybór modeli jest tutaj bardzo duży. Wiele może dodatkowo pochwalić się podświetleniem LED wentylatorów, radiatora i rurek.
Najlepsze chłodzenie cieczowe do procesora – polecane produkty
Corsair iCUE H170i ELITE CAPELLIX XT
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1700, 1200, 115X i 2066; AMD AM5 i AM4.
Alphacool Eisbaer Pro Aurora
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 2066, 2011x i 3647; AMD AM4, TR4, sTRX4, sWRX8.
MSI MEG CoreLiquid S360
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 2066, 2011x, 115x, 1200 i 1700; AMD AM2, AM3, AM4,TR4, sTRX4, SP3.
Arctic Liquid Freezer II 280
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 2066, 2011x i 115x; AMD AM4.
Corsair Icue H60I RGB Pro XT LED
Kompatybilność z gniazdem procesorów: Intel LGA 1150, 1155, FM2, 2011x i 115x; AMD AM3 i AM4.
Zdjęcie: Envato Elements
Polecamy:
South Park: Snow Day! – cena, wymagania, platformy. Dlaczego warto zagrać?
2024-04-26
Jakie będzie najlepsze biurko gamingowe? Czy zwykłe biurko sprawdzi się dla gracza?
2024-04-24
Jakie gamingowe gadżety warto mieć?
2024-04-22
Jaka karta graficzna do AI?
2024-04-19
Jaki laptop gamingowy Lenovo? Które modele są warte uwagi?
2024-04-17
Chłodzenie gamingowego PC. Jak to zrobić dobrze? Porównanie systemów chłodzenia
2024-04-15
Autor: Michał Kułakowski