Crash Bandicoot - przegląd serii

Historia jamraja uzależnionego od owoców wumpa i adrenaliny.

Rok 1996 był przełomowy dla fanów trójwymiarowych platformówek, ponieważ to wtedy odbyła się premiera gry Crash Bandicoot, która z miejsca podbiła serca milionów graczy na całym świecie. Ówcześnie największe wrażenie robiła niesamowita oprawa wizualna, niewybredne poczucie humoru oraz przesympatyczny tytułowy główny bohater. Jeden tytuł szybko przemienił się w długą serię gier, kontynuowaną przez najbliższe kilkanaście lat. Za produkcję pierwszych odsłon odpowiadało Naughty Dog, kojarzone obecnie z awanturniczym cyklem Uncharted oraz ponurym The Last of Us.

Początkowe odsłony stały na bardzo wysokim poziomie, lecz w późniejszych latach, gdy seria trafiła w ręce innych producentów, jej poziom zaczął diametralnie spadać. Od 2008 roku o serii było cicho, aż do ubiegłego roku, kiedy to Sony zapowiedziało remake pierwszych trzech części. Crash Bandicoot N. Sane Trilogy okazał się rewelacyjną pozycją, która przypadła do gustu nie tylko starym wyjadaczom, ale również młodszym graczom, którzy z racji wieku nie mieli okazji zagrać wcześniej w oryginały. Grę recenzowałem w ubiegłym roku, dlatego w tym tekście nie będę poświęcał jej więcej miejsca. Jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś więcej o odświeżonej trylogii, to zerknijcie do recenzji mojego autorstwa. Tymczasem, zacznijmy od początku!

CRASH BANDICOOT

Dr. Neo Cortex oraz N. Brio chcą podbić świat za pomocą genetycznie zmutowanych zwierząt. W taki oto sposób powstaje nasz rudowłosy bohater Crash Bandicoot. Po licznych eksperymentach udaje mu się w końcu zwiać z laboratorium i rozpocząć życie na własną rękę. Dumny doktorek nie daje za wygraną i porywa blondwłosą piękność, zmuszając protagonistę do wyruszenia w niebezpieczną podróż.

W grze przemierzamy kilka wysp, które składają się głównie z dżungli, różnorodnych świątyń i obskurnych fabryk. Oprócz zwykłych etapów platformowych, twórcy gry przygotowali rundy specjalne, w których ujeżdżamy dzika albo uciekamy przed wielką kamienna kulą. Gdy Crash zebrał trzy charakterystyczne maski Aku Aku, stawał się przez chwilę nieśmiertelny. Gra posiadała dwa zakończenia.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation

Producent: Naughty Dog

Rok produkcji: 1996

CRASH BANDICOOT 2: CORTEX STRIKES BACK

Jak się okazało, Dr. Neo Cortex przeżył ostatnie spotkanie z Crashem i jego celem ponownie jest zapanowanie nad światem. Tym razem do zrealizowania swojego marzenia wykorzystuje tajemnicze kryształy, dzięki którym chce stworzyć maszynę Cortex Vortex o wręcz nieograniczonej mocy. Dawny współpracownik Cortexa, N. Brio chce pokrzyżować jego plany i do pomocy wzywa Bandicoota.

Rozgrywka w dużej mierze nie uległa zmianie, chociaż gra została rozbudowana o kilka ciekawych elementów. Nadal w większości misji pędzimy przed siebie omijając setki pułapek i wrogów. W Cortex Strikes Back jest większe zróżnicowanie terenu. Oprócz dżungli i  starożytnych ruin, trafiamy także do takich lokacji jak śnieżna kraina, stacja kosmiczna i inne. Znacząco zwiększono również liczbę misji specjalnych, dodając m. in. pływanie skuterem wodnym, latanie jetpackiem. Podobnie jak pierwsza część, gra posiadała dwa zakończenia.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation

Producent: Naughty Dog

Rok produkcji: 1997

CRASH BANDICOOT 3: WARPED

Po tym jak N. Brio zniszczył stację kosmiczną Dr. Cortexa, ten spadł w przepaść i wylądował w miejscu, gdzie uwięziony był zły brat Aku Aku, czyli Uka Uka. Nowy sprzymierzeniec złego doktora, przywołuje Nefariusa Trophy’ego, odpowiedzialnego za konstrukcję wehikułu czasu.  Crash i Coco (siostra głównego bohatera, którą ratujemy w pierwszej części) wykorzystują ową maszynę w celu zebrania kryształów i diamentów, które pomogą im pokonać przeciwników.

Trzecia część serii jest tak naprawdę rozbudowaną edycją Cortex Strikes Back. Najpierw zaliczamy kilka poziomów, a na końcu walczymy z bossem. I tak kilka razy. Nie można jednak narzekać na nudę, ponieważ gra cały czas zaskakuje nas coraz to bardziej pokręconymi poziomami. Jeśli chodzi o nowości, to będziemy mogli pokierować harleyem, jak również polatać statkiem kosmicznym. Coco jest drugą grywalną postacią, a sam Crash dostaje kilka nowych umiejętności, np. strzelanie jabłkami z bazooki. Gra standardowo posiadała dwa zakończenia.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation

Producent: Naughty Dog

Rok produkcji: 1998

CRASH TEAM RACING

Kosmita Nitrus Oxida jest najlepszym rajdowcem we wszechświecie. Żądny kolejnych wyzwań, pewnego dnia wezwał do pojedynku mieszkańców planety Ziemia. Jeśli ci przegrają, ich dom zostanie przerobiony w wysypisko, a oni sami staną się wiecznymi niewolnikami. W wyścigach wzięły udział najbardziej znane postacie z serii Crash Bandicoot - zarówno te dobre i złe.

Karty były swego czasu bardzo popularnym gatunkiem gier, który zapoczątkowało Nintendo wraz z wyścigową odsłoną Mario. Naughty Dog postanowiło podpiąć się do tego trendu, w efekcie przygotowując produkt, śmiało mogący konkurować z protoplastą. Crash Team Racing był świetną odskocznią od trzech poprzednich przygód rudego wariata. Gra wciągała jak diabli, dzięki dobrze skonstruowanym trasom, różnorakim pułapkom i przede wszystkim bonusom, dającym przewagę nad przeciwnikiem.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation

Producent: Naughty Dog

Rok produkcji: 1999

CRASH BASH

Uka Uka zakłada się ze swoim bratem Aku Aku, że jego drużyna wygra w kilkunastu, różniących się od siebie konkurencjach. W drużynie złych znajdują się Neo Cortex, N. Brio, Rill Roo i Koala King, natomiast przedstawicielami dobrych zostają Crash, Coco, Dingodile oraz Tiny.

Crash Bash to kolejny spin-off serii oraz pierwsza część, która nie została przygotowana przez zespół Naughty Dog. Produkcja składała się z kilkunastu mini gier, w których rywalizowaliśmy z maksymalnie trzema przeciwnikami. Konkurencje polegały m.in. na zrzuceniu konkurentów z tafli lodu, wysadzeniu w powietrze innego gracza, bądź odbijaniu metalowej piłki, w celu zdobycia gola. Podstawowym trybem był Adventure, gdzie zaliczamy kolejno ułożone przez twórców misje. Drugi tryb służył do kanapowej gry wieloosobowej dla maksymalnie czterech użytkowników.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation

Producent: Eurocom Entertainment Software

Rok produkcji: 2000

CRASH BANDICOOT: THE WRATH OF CORTEX

Dr. Neo Cortex i Uka Uka po raz kolejny chcą przejąć władzę nad całym światem. Tym razem pomagają im duchy żywiołów, tworząc niebezpiecznego Cruncha Bandicoota, złowrogiego klona tytułowego bohatera. Crash dzięki maszynie teleportacyjnej zbudowanej przez Coco ponownie wyrusza w poszukiwaniu kryształów mocy, dających mu siłę do zgładzenia jeszcze potężniejszych oponentów.

Pierwsza gra z serii, która ukazała się na inne konsole, niż Playstation. Najpierw została wydana na Playstation 2, a dopiero rok później na Xboksie i Gamecubie. Naughty Dog, ku niezadowoleniu fanów, oddało prawa do serii firmie Traveller’s Tales, obecnie znanej głównie z cyklu gier o klockach LEGO. The Wrath of Cortex opierał się na tych samych zasadach co trzecia część. Za sprawą nowej generacji konsol, poprawiona została grafika, która choć była dobra, nie wyróżniała się zbytnio na tle konkurencji. Krainy jakie zwiedziliśmy były mocno zróżnicowane. W grze trafiliśmy na dziki zachód, las, a nawet w kosmos. Z nowości dodano także przejażdżkę wózkiem na węgiel oraz poziomy, w których wchodzimy do dużej szklanej kuli i w niej przemierzamy planszę.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation 2, Xbox, GameCube

Producent: Traveller's Tales

Rok produkcji: 2001 / 2002

CRASH NITRO KART

Kosmita imieniem Velo porywa Crasha i jego znajomych na nieznaną planetę, która przypomina głowę jej właściciela. Velo organizuje zawody sportowe, w której zawodnicy po raz kolejny będą ścigać się gokartami. Członkowie mistrzostw zostali podzieleni na trzy drużyny. Stawka była bardzo duża, ponieważ planety przegranej ekipy miała ulec zniszczeniu.

Kolejny spin-off skupiający się na szalonych wyścigach. O grze można napisać dokładnie to samo, co w przypadku Crash Team Racing. Jedyna poważniejsza zmiana, to grafika oraz fakt, że kontynuacja nie odniosła takiego sukcesu jak poprzedniczka. Nie mniej, to nadal solidna pozycja, zapewniająca zabawę na wiele godzin ze znajomymi.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation 2, Xbox, GameCube, GameBoy Advance

Producent: Vicarious Visions

Rok produkcji: 2003

CRASH TWINSANITY

Dr. Neo Cortex jak zwykle próbuje zniszczyć Crasha. W trakcie zawziętej walki, przed oczami bohaterów pojawiły się tajemnicze drzwi, z których wyszli kosmiczni bliźniacy, pochodzący z dziesiątego wymiaru. Celem przybyszów jest kompletna destrukcja Ziemi, co zmusza Crasha do współpracy ze swoim odwiecznym wrogiem.

Crash Twinsanity było przełomowe, ponieważ przeniosło serię w pełen trójwymiar. Przed rozpoczęciem misji, mogliśmy zwiedzać całkiem sporych rozmiarów krainę, na której porozrzucano najrozmaitsze „znajdźki”. Grafika prezentowała się bardzo okazale, a lokacje zostały dopieszczone oraz bardzo różnorodne. Najbardziej wciągające i interesujące były etapy, w których wspólnie z Corteksem rozwiązywaliśmy niezbyt skomplikowane łamigłówki.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation 2, Xbox

Producent: Traveller's Tales

Rok produkcji: 2004

CRASH TAG TEAM RACING

Z największego na świecie parku wyścigów Von Clutch’s MotorWorld, zostały skradzione cenne kamienie, utrzymujące przy życiu organizatora imprezy. Von Cluch prosi Crasha Bandicoota o pomoc, który poprzez wyścigi musi odzyskać skradzione przedmioty.

Crash Tag Team Racing jest połączeniem gry wyścigowej z platformówką.  W przerwach pomiędzy wyścigami, wcielaliśmy się w jamraja i zdobywalismy monety oraz inne przedmioty, dzięki którym mogliśmy udoskonalić nasz pojazd. Dodatkowo, podczas wyścigów mogliśmy połączyć się z jednym z oponentów tworząc dwuosobowy pojazd - jedna osoba kierowała, a druga strzelała z zamontowanego działka. Graficznie było średnio, ale za to gra momentami potrafiła nieźle rozbawić.

Dodatkowe informacje

Platformy: Playstation 2, PlayStation Portable, Xbox, GameCube

Producent: Radical Entertainment

Rok produkcji: 2005

CRASH OF THE TITANS

Współpraca Crasha i Dr. Neo Cortexa z Twinsanity dobiegła końca. Szalony doktorek ponownie chciał zlikwidować swojego przeciwnika, wypuszczając na niego ogromne zmutowane stwory. Na domiar złego, porywa Coco i Aku Aku, przez co Bandicoot nie tylko musi walczyć o swoje życie, ale także o zdrowie swoich przyjaciół.

Debiut Crasha na konsolach siódmej generacji wypadł niezbyt dobrze. Radical Entertainment wprowadziło zbyt wiele radykalnych zmian, co sprawiło, że gra była całkowicie inna od poprzedniczek. Zmiany często bywają dobre, ale niestety w tym przypadku zadziałały na niekorzyść produkcji. Crash nosi na łapskach ogromne tatuaże, zamiast jabłek zbiera jakieś kryształki i ujeżdża dziwne stwory. Ten ostatni patent z początku wydawał się ciekawy, ale w praktyce okazał się strasznym niewypałem. Momentami Crash of the Titans bardziej przypominał slashera, niźli wesołą platformówkę. Większość fanów nie zaakceptowała zmian i gra sprzedała się w bardzo małych ilościach.

Dodatkowe informacje

Platformy: Xbox 360, PlayStation 2, PlayStation Portable, Nintendo DualScreen, Nintendo Wii, GameBoy Advance

Producent: Radical Entertainment

Rok produkcji: 2007

CRASH BANDICOOT: MIND OVER MUTANT

Dr. Neo Cortex, ku zdziwieniu wszystkich obmyślił kolejny niecny plan. Tym razem zbudował maszynę, dzięki której mógł kontrolować umysły wszystkich istot na świecie. Jak nie trudno się domyślić, protagonista serii jeszcze raz musi go powstrzymać.

Gra była kontynuacją Crash of the Titans, łudząco podobną do poprzedniczki. Tutaj także ujeżdżamy zmutowane bestie, a kamera robi nam psikusy na każdym kroku. Jedynymi nowościami były dodatkowe umiejętności Crasha oraz tryb kooperacji dla dwóch graczy. Na szczęście, gra sprzedała się jeszcze gorzej niż poprzedniczka, dzięki czemu Activision (wydawca) zrezygnowało z dalszego wspierania tej upadłej marki. Aż do premiery N. Sane Trilogy.

Dodatkowe informacje

Platformy: Xbox 360, PlayStation 2, PlayStation Portable, Nintendo DualScreen, Nintendo Wii

Producent: Radical Entertainment

Rok produkcji: 2008

CRASH BANDICOOT: THE HUGE ADVENTURE

Na koniec trzy bonusowe tytuły, które zostały wydane na przenośne konsole. Dr. Neo Cortex ponownie nabroił. Tym razem za pomocą skonstruowanej przez siebie broni sprawił, że Ziemia się skurczyła. Coco może odwrócić ten efekt, ale potrzebuje do tego fioletowych kryształów, które Crash oczywiście musi zdobyć.

Seria po raz pierwszy przeniosła się na konsolę przenośną. Przez małą moc obliczeniową GameBoya Advance producenci byli zmuszeni do zrobienia gry dwuwymiarowej. Wbrew pierwszym obawom, wyszedł z tego całkiem dobry tytuł, który momentami bawił równie mocno, jak odsłony wydane na stacjonarnych konsolach.

Dodatkowe informacje

Platformy: GameBoy

Producent: Vicarious Visions

Rok produkcji: 2002

CRASH BANDICOOT 2: N-TRANCED

W N-Trancec za całym zamieszaniem nie stał Cortex, a N. Tropy. Szalony doktorek zahipnotyzował mieszkańców Ziemi i zmusił do ciężkiej pracy. Crash  Bandicoot jako główny bohater, musiał uwolnić przyjaciół i pokonać doktora.

Gra bardzo przypomina poprzednią część na GameBoya Advance. Ponownie wszystko widzimy z boku, i niczym w klasycznych dwuwymiarowych platformówkach pędzimy przed siebie, walcząc z przeciwnikami i unikając zagrożeń środowiskowych. W niektórych misjach mieliśmy możliwość sterowania helikopterem oraz latającym dywanem.

Dodatkowe informacje

Platformy: GameBoy Advance

Producent: Vicarious Visions

Rok produkcji: 2003

CRASH BANDICOOT PURPLE: RIPTO'S RAMPAGE

Dr. Neo Cortex łączy siły z karłowatym Ripto, którego znamy jako głównego złego z serii gier Spyro The Dragon. Złoczyńcy stawiają sobie za cel zniszczenie Crasha Bandicoota oraz niebieskiego smoka

Ripto’s Rampage wprowadza pewien powiew świeżości do serii, łącząc dwa bardzo popularne uniwersa, co dla fanów obu cyklów mogło być nie lada gratką. Rozgrywka jest identyczna jak w The Huge Adventure, czy N-Tranced. Szkoda tylko, że nie pokuszono się o wydanie ulepszonej wersji na konsolach stacjonarnych.

Dodatkowe informacje

Platformy: GameBoy Advance

Producent: Vicarious Visions

Rok produkcji: 2004